Kim Dự Lan Đào được hiểu là Hà Tiên là một vùng lãnh thổ nhỏ ở vùng ven biển, có công che chắn sóng gió cho người dân.
Kim dự này là núi chốt then,
Xanh xanh dành trấn cửa Hà Tiên
Ngăn ngừa nước dữ khôn vùng vẫy
Che chở dân lành khỏi ngửa nghiêng
Thế cả vững vàng trên Bắc hải
Công lao đồ sộ giữa Nam Thiên
Nước yên chẳng chút lòng thu động
Rồng bủa nhơn xa tiếp bách xuyên.
Đây là cảnh ở đồi Pháo Đài ngày nay (có khách sạn pháo đài ở trên đỉnh) tại cửa biển Hà Tiên.
Kim là vàng, dự cũng đọc là dữ, trong chữ Hán có bộ sơn kèm theo thì dữ có nghĩa là cùng với. Ngày xưa, đây là một hòn đảo nhỏ, cận đất liền, Lan (bộ thú kèm chữ lan là cánh cửa) có nghĩa là ngăn chặn lại.
Đào là sóng to. Kim dự lan đào là “hòn đảo vàng ngăn chặn sóng gió, ngày xưa, trước cửa biển trấn Hà Tiên, hòn đảo ấy như che gióng sóng cho cả Giang Thành. Dự là phải rồi, có ý xác định.
Kim có một dụng ý, chữ văn hoa có nghĩa là tự hào. Do chữ “kim thành thang trì” nghĩa là thành vàng ao sâu biểu tỏ thành trì kiên cố, hào luỹ vững vàng, mạc Thiên Tích mệnh danh hòn đảo trước biển Hà Tiên là kim dự, muốn nói đây là một dãy thành kiên cố, cũng có ý khoe công nghiệp “kim thành thang trì” của mình.
Kim dự từ thuở đó tới bây giờ còn là pháo đài, vì từ thời Nguyễn đến hồi Pháp thuộc, trên đó có đặt trọng pháo và cả hiện nay vẫn là cứ điểm quân sự có nhiệm vụ biên phòng, trấn giữ cửa biển.
Ngọn đồi đất cao dáng vẻ hùng vĩ, cảnh quan chung quanh khá đẹp mắt. Ngọn đồi này dính vào đất liền. Thực ra, ngày xưa ngọn đồi này là một hòn đảo tách biệt. Để tiện việc lưu thông, người thời trước đã bắt một đường cầu đá, từ đất liền sang hòn đảo. Người thời sau theo đó đã lắp thành con đường đất, rộng rãi đủ cho xe lưu thông. Bây giờ đã tráng nhựa, thành đại lộ. Con đường này, bắt đầu từ chỗ cuối xóm ngã ba trước Lạc An hội quán, tức chùa Quan Đế, chạy thẳng đến chân bậc tam cấp dưới bước lên Pháo Đài. Xóm nhà hai bên đường này, nay còn có tên là xóm Cầu Đá.
Xóm Cầu Đá trở thành khu dân cư có vườn tược. Việc lấp đất các chỗ bùn lầy được tiến hành dần dần và người ta cũng đắp thêm hai con đường mới nữa cho tiện việc lưu thông. Hòn Kim Dự vì đó trở thành phần đất liền như du khách đang thấy ngày nay.
Hình ảnh: Kim Dự Lan Đào.
Hơn nữa, vào thời điểm của năm 2003, khu vực này thêm một bước tiến: một cầu đúc xa lọ quy mô lớn được xây dựng bắc qua hai bờ cửa biển Hà Tiên, đem lại thuận lợi nhiều mặt cho du khách và nhân dân địa phương, đồng thời việc tấn bờ lấp đất lấn cửa biển để lập khu thương mại trù phú, thinh vượng với bộ mặt mới được tiến hành tạo cảnh quan thêm khởi sắc.
Dân gian thuật lại: Kim Dự Lan Đào ngày xưa là một hòn đảo nổi. Dưới hòn đảo có con giao long nằm ẩn mình tu đã lâu đời. Thỉnh thoảng có lúc giao long cựa mình, người ta thấy hòn đảo lay chuyển. Có khi xê dịch ra xa hoặc có khi giạt vào gần bờ.
Trong một bài vịnh của Mạc Thiên Tích có câu: Suy hình hài như thả ngọc phong, nghĩa trắng là nhìn hòn Kim Dự như hòn núi ngọc, trôi nổi trên mặt nước. Nguyễn Cư Trinh hoạ lại, cũng với cảnh này: Ly Long toàn ẩn bảo châu miên” có nghĩa là con ly long nằm ôm hòn ngọc ngủ dưới hòn Kim Dự: ý nói mạc Thiên Tích có hoài bão, chí lớn như con giao long nằm đợi hội phong vân để vẫy vùng.
Đăng bởi: du lịch việt
