Hòn Chồng nằm cách trung tâm thành phố Nha Trang vài km. Bất kỳ du khách nào du lịch qua đây, thăm quan hòn Chồng Nha Trang đều rất hứng thú khi nghe truyền thuyết về tình yêu chung thuỷ của một đôi vợ chồng trẻ trước cơn thịnh nộ của đất trời, giải thích về hình dáng ngộ nghĩnh của hai tảng đá lớn nằm chồng lên nhau.
Theo đó thì một đôi vợ chòng trẻ vượt qua được cơn giận dữ của thiên nhiên để sống mãi mãi bên nhau và hai cơ thể nằm song song đời đời trên biển trữ tình.
Thắng cảnh hòn Chồng theo một số người là một quần thể gồm hai khóm đá nổi trên mặt nước biển ven bờ Vịnh Nha Trang: một nằm ngoài bờ biển, một nằm trong cát sát chân đồi thôn Cù Lao. Khóm nằm dưới biển trông dáng bề thế. Đá một màu xam xám, lớp chìm dưới nước, lớp nổi lên mặt sóng, lớp nằm giăng hàng, lớp chồng lên nhau và nhiều hòn to lớn nằm đè lên trên hòn nhỏ bé nhưng không hề đổ sụp hay lung lay.
Từ trong bờ, đá nổi lên lúp xúp rải ra ngoài khơi, cuối cùng một tảng lớn cao và rộng, trông như một gò đất, dáng bằng bằng nổi lên từ mặt nước chặn lại. Trên tảng đá này còn có một tảng đá lớn khác như một cái nhà, nằm chênh vênh ở mỏm cao, hình dạng đá tròn tròn nhưng cũng có chỗ lồi lõm, ở mặt hướng vào phía bờ có dấu một bàn tay to lớn, hằn sâu vào đá với năm đầu ngón tay vấu lại. Dân gian nói đó là dấu tay của ông Khổng Lồ như truyện kể.
Khóm này là hòn Chồng Đực, gọi tắt là hòn Chồng. Còn khóm kia là hòn Chồng Cái, còn gọi là hòn Vợ. Đá của hòn Chồng Cái cũng lớn, chồng đè lên nhau, nằm giăng hàng như cảnh hòn Chồng Đực. Nhưng ở hòn Chồng Đực, đá thường bị sóng mài giũa nên phần nhiều trơn liền, tròn trịa. Còn đá hòn Chồng Cái rất nhiều góc cạnh và đa số có hình khối, hình lăng trụ.
Đá hòn Chồng Đực thường chòng đè lên nhau, còn đá ở hòn Chồng Cái lại nằm khăng khít nhau, vẻ âu yếm. Trên khóm hòn Chồng Cái có hai tảng đá hình khối chữ nhật, đứng song song và trên đầu đội hai hòn đá nhỏ hình khối vuông. Đứng xa trông giống như hai người phụ nữ mặc áo dài ngồi nhìn ra biển.
Thắng cảnh hòn Chồng Nha Trang còn được bổ xung thêm phần kỳ thú. Đối diện, ở phía bên kia bờ vịnh nhỏ là một dải núi có 3 đỉnh nhô cao. Ba đỉnh này kết hợp tạo dáng hình một phụ nữ ưỡm cao ngực, mặt hướng về một phía xa, xoã tóc dài ra biển và một chân co, cườm chân buôn xuôi về hướng Tây. Người ta gọi là núi Cô Tiên.
Khi du khách đi du lịch Nha Trang thường ghé thăm quan hòn Chồng, và thích thú với cảnh đẹp thiên nhiên nơi đây. Khác với sự náo nhiệt của các khu vực khác, khu du lịch hòn Chồng Nha Trang khá yên tĩnh, đây là một nơi có phong cảnh hữu tình, núi liền kề biển. Tại đây bạn có thể ngồi câu cá hoặc đến bờ biển kế bên để được ngâm mình trong làn nước trong vắt. Vì nằm ở phía trong, được các hòn đảo khác bao phủ, giảm tốc độ của mưa, gió nên Hòn Chồng Nha Trang có một vùng biển sóng êm, thích hợp cho những hoạt động dã ngoại, nghỉ dưỡng.
