Tập tục Chămpa được nhiều tài liệu cổ ghi chép như Lương Thư, Tống Thư, Tuỳ thư, với nhiều tập quán cùng hình phạt khác lạ như:
– Tội ăn cắp vặt: bị chặt một ngón chân hoặc 1 ngón tay.
– Tôi ngoại tình: cả đôi gian phu dâm phụ đều bị xử tử, nếu không cả hai phải chuộc tội bằng 1 con bò.
Có nhiều cách hành quyết tội nhân:
– Trói phạm nhân vào cây, lấy gươm bén chặt vào cổ rồi chặt đầu.
– Tội nhân phạm tội giết người, cướp của: phải được mang ra cho mọi người đập chết hoặc cho voi giày.
– Kẻ phiến loạn: bị trói vào cọc ở một nơi hẻo lánh, chỉ khi nào hàng phục mới được thả ra.
– Những người phạm phải trọng tội: bị đày đi xa.
Hình ảnh: Tập Tục Chămpa văn hoá dân gian
Có những trường hợp kỳ lạ cũng được đưa ra xét xử. Chẳng hạn như một người bị cọp vồ trên rừng núi hay bị cá sấu ăn thịt tại đầm lầy, gia đình ngừoi đó thưa lên vua. Vua sai quan tư tế xin thần phán xử. Người ta vẽ hình hay cầu nguyện tại nơi ngừoi bị cọp vồ hay bị cá sấu ăn thịt để con cọp hay con cá sấu tới chịu tội. Nếu ngừoi khiếu nại và tố cáo bị nghi là giả thì vị đại tư tế đưa người khiếu nại ra bờ sông để tìm hiểu sự thật: Nếu người đó có tội thì cá sấu ăn thịt người đó, còn nếu vô tội cá sấu lủi trốn mất, du cho người đó có bơi lội qua sông đến mười lần chăng nữa.
Mã Doãn lâm xưa kia có ghi chép cô đọng về lối sống của tập tục Chămpa ngày trước rất đặc thù như sau:
Người dân Chămpa xây tường bằng gạch nung, quét một lớp vôi ở bên ngoài. Tất cả các nhà đều có mái bằng hoặc sân thượng, thường mở cửa về phía Bắc, cũng có khi theo hướng Đông, hoặc hướng Tây, không có quy tắc nhất định.
Đàn ông và đàn bà chỉ quấn quanh thân người mảnh vải Kipei. Vành tai phía dưới xỏ lỗ để đeo những chiếc vòng nhỏ. Người sang trọng đi giày làm bằng da thú. Thường dân đi chân đất. Vua đội mũ cao, trang trí hoa văn bằng vàng, đính tua bằng lụa. Lúc ra khỏi hoàng cung, nhà vua cưỡi voi, có lính thổi tù và làm bằng những con ốc lớn và đánh trống đi trước để dẹp đường. Nhà vua được che mát bằng những lọng vải Kipei phủ trên đầu. Gia nhân cầm cờ, cũng bằng vải Kipei đi bao quanh.
Hình ảnh: Tập Tục Chămpa cưới hỏi
Đám cưới người Chăm luôn luôn tổ chức vào tháng 8 Chăm lịch. Con gái phải cưới con trai. Trai gái cùng trong một dòng họ không được lấy nhau và đây là điều bị ngăn cấm triệt để. Người Chăm bản tính hiếu chiến và dữ tợn. Vũ khí là cung tên, nỏ làm bằng tre, gươm giáo. Nhạc cụ gồm có đàn nguyệt, đàn năm dây, sáo… Thường dùng tù và trống để loan tin, báo hiệu cho dân chúng.
Phụ nữ búi tóc trên đỉnh đầu như hình chiếc búa. Nhà vua khi chết, được hoả táng sau 7 ngày, quan chức cao cấp sau ba ngày, còn thường dân chỉ sau 1 ngày. Xác chết được khâm liệm chu đáo, cho dù ở bất cứ tầng lớp nào trong xã hội. Thi hài được khiêng ra bờ biển hay bờ sông để hoả táng giữa đám đông nhảy múa và đánh trống. Chổ hoả táng là dàn thiêu xác do những người đưa đám dựng lên.
Hài cốt không bị đốt cháy được thu nhặt xếp vào một chiếc bình bằng vàng rồi ném xuống biển, nếu là xác nhà vua. Còn xác quan, xương được đựng trong chiếc bình bằng bạc và ném xuống cửa sông. Dân chỉ được dùng bình làm bằng đất và được ném xuống khúc sông nào đó. Trước khi rời bờ biển hay sông, họ hàng tang gia, gồm cả nam lẫn nữ đều cắt tóc. Đây là cáh để tang ngắn ngủi của người Chăm. Tuy nhiên cũng có nhiều người vợ để tang chồng suốt đời bằng cách để xoã tóc sau khi tóc đã mọc dài ra. Đây là những người đàn bà quyết tâm không tái giá.
Đăng bởi: du lịch việt
