Nhà máy thuỷ điện hoà Bình là một công trình thuỷ điện lớn nhất của Việt Nam do Liên Xô giúp xây dựng. Công trình toạ lạc tại hồ Hoà Bình, tỉnh Hoà Bình, trên dòng sông Đà, thuộc miền Bắc nước Việt Nam.
Công trình được khởi công xây dựng vào ngày 6-1-1979. Các hạng mục công trình gồm có: đập đất đá, tràn xả lũ, hồ chứa nước, nhà máy thuỷ điện ngầm trong núi, âu thuyền và trạm phân phối điện ngoài trời. Theo thiết kế, nhà máy có 8 tổ máy hoạt động, công suất mỗi tổ máy 240.00 KW.
Ngày nay hồ chứa nước của công trình thuỷ điện này có bề mặt hàng trăm km 2, với sức chứa hàng tỷ mét khối nước đã trở thành một tuyến du lịch sông Đà rất thu hút du khách.
Với sự tiện ích của nhà máy thủy điện Hoà Bình, cơ quan chức năng dự kiến sẽ mở rộng nhà máy với kinh phí hơn 9.200 tỷ đồng. Dự án sẽ khởi công vào quý IV năm 2020 và định hướng hoàn thành vào năm 2023, các đơn vị liên quan đang lên kế hoạch thực hiện dự án này.
Tập đoàn điện lực EVN làm chủ đầu tư của nhà máy thuỷ điện Hoà Bình. Với tổng kinh phí là 9.220 tỷ đồng, trong đó vốn chủ đầu tư ứng là 30% và vốn vay thương mại là 70%. nhà máy thuỷ điện có công suất 2 x 240MW với lượng điện tầm 488,3 triệu KWh/năm.
Lợi thế của công trình thuỷ điện này là đã có sẵn hạ tầng hiện hữu của nhà máy cũ gồm: hồ chứa, đập dâng và đập tràn. Các hạng mua xây mới gồm; kênh dẫn lấy nước, cửa dẫn nước, nhà máy, kênh xả, hệ thống đấu nối 500 KV. Nhà máy được trang bị những thiết bị hiện đại từ các nước phát triển.
Hiện công trình nhà máy thuỷ điện Hoà Bình ngoài ý nghĩa về kinh tế, công nghiệp còn là một địa danh thăm quan, thu hút nhiều du khách du lịch Hoà Bình, bao gồm nhiều di tích như tượng đài chủ tịch Hồ Chí Minh trên đồi ông Tượng, được làm bằng đá granit cao 18m, nhà truyền thống nơi lưu giữ bức thư thế kỷ gửi thế hệ sau, đài tưởng niệm công dân Việt nam và những người dân Liên Xô đã hy sinh tại công trình trong khi xây dựng, đền chùa thác Bờ.
Trong hành trình du lịch du khách tập trung tại bến tàu, sau đó lên thăm quan lòng hồ Sông Đà, một con sông hùng vĩ nổi tiếng của núi rừng Tây Bắc. Thưởng ngoạn cảnh đẹp hai bên lòng sông, sau đó bạn có thể ghé thăm bản Mường và thưởng thức những món ăn đặc sản dân tộc Mường hấp dẫn.
Tại các chặng đường thăm quan nhà máy thuỷ điện Hoà Bình đều được công ty sắp xếp trước cơm trưa, đặc sản để phục vụ du khách. Đến chiều 14h, du khách tiếp tục thăm nhà máy thuỷ điện Hoà Bình, một công trình mang tầm vóc thời đại, công trình đã giúp cung ứng một nguồn điện lớn phục vụ cho sinh hoạt đời sống của người dân miền Bắc, và đồng thời thể hiện tình hữu nghị Việt – Xô.
