Rượu San Lùng là một đặc sản Sapa thấm đượm bản sắc người Dao Đỏ. Xuất phát từ thôn San Lùng, bản Xả Xèo, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai. Biệt danh Mỹ Tửu, đặc sản này gắn liền với truyền thuyết ly kỳ. Tương truyền rượu San Lùng là của trời.
Trong hành trình du lịch Sapa khám phá núi rừng Tây Bắc, du khách không chỉ được thưởng ngoạn cảnh đẹp tuyệt vời mà còn được thưởng thức những đặc sản hấp dẫn. Khá nhiều du khách nam thích thưởng thức rượu San Lùng, là một tinh hoa văn hoá ẩm thực của người Dao Đỏ.
Tương truyền, xưa vào những ngày lành tháng tốt, có ba vòi rồng xuất hiện, hút rượu tiên lên trời. Tại San Lùng, cứ mỗi khi trời mưa hoặc nắng, bà con dân tộc thường thấy 1 chiếc cầu vồng giống 3 vòi nước, hút nước chảy từ suối nước trong lòng núi Pò Sèn lên trời. Từ truyền thuyết này, rượu San Lùng được xem là sản phẩm thiên liêng và dùng để cúng bái tổ tiên và sử dụng trong ngày lễ lớn.
Rượu San Lùng có hương vị đầm ấm, ngọt ngào, có thể khiến cho người uống ngây ngất giữa cơn lạnh buốt. Đây là rượu đặc chế của người Dao. Theo truyền thuyết người Dao đỏ, rượu San Lùng là rượu của trời, của các đấng thiên tinh, gốc từ vùng huyện Bát Xát.
Các vị bồ tát thường phái chư vị tiên sa xuống vùng núi Pò Xèn, ở bản Xèo huyện Bát Xát lấy rượu về. Chiếc cầu vồng giống 3 vòi nước, người Dao Đỏ gọi nó là “San Lùng” âm, nghĩa là “Tam Long” và địa danh ấy là San Lùng. Cho là vùng đất có rồng thiêng, đồng bào đến cư trú lập thành bản làng và chuyên sinh sống bằng nghề làm nương, nấu rượu. Rượu San Lùng là loại rượu quý chỉ dùng để cúng đất trời, tổ tiên, tết, hội hè, cưới hỏi và thiết đãi bạn hiền.
Rượu San Lùng có hương vị thơm ngát, đậm đà mau làm lan toả đê mê tới ngũ tạng lục phủ. Sau khi uống, người ta có cảm giác sảng khoái lâng lâng, không đau đầu, không làm ngu muội, mất trí. Uống vào một giọt thôi, người ta phải mềm môi và muốn uống tiếp.
Người Dao nói rằng uống rượu San Lùng vào buổi sáng sẽ có thêm sức mạnh, do vị thần linh dũng mãnh hỗ trợ ở đôi vai nên làm việc ngoài đồng áng suối ngày không cảm thấy mệt mỏi, nặng nhọc. Nếu uống vào buổi tối cùng với bằng hữu sẽ như có sợi dây vô hình ràng buộc tình yêu thương khăng khít, trong lòng mỗi người trào dâng lời hay, ý đẹp, nói lên được những điều mới mẻ, ý nghĩa thấm sâu và hào hứng mà những lúc khác không có rượu chưa nói ra được.
Rượu San Lùng được chế biến rất công phu. Nguyên liệu được chọn lọc kỹ từ thóc nương vào sữa ở độ dẻo. Trước khi nấu, người Dao ngâm thóc đến khi nẩy mọng, chưng ủ cùng cao lương thảo dược. Nhờ đó, men rượu gồm đủ các vị chuyên phòng chống lạnh, trừ cảm mạo thương hàn, có vị giúp cho khí huyết lưu thông, giảm đao nhứt khớp, có vị làm cho khỏi bị chứng đau đầu.
Rượu được chưng cách thuỷ 2 lần. Lần đầu, khử tạp, lọc cốt. Lần cuối làm lạnh bằng những lá thơm của núi rừng với nước suối Pò Xèn. Như thế mới thành được rượu đặc chế. Chỉ có người San Lùng mới làm ra được rượu San Lùng thơm ngon và êm dịu. Có dịp đến Sapa bạn có thể thưởng thức món mỹ tửu này nhé!
