Hiện Miền Thượng và Trung Du Bắc Bộ có 28 dân tộc ít người cư trú tại Bắc bộ (không bao gồm người Việt, Hoa và những dân tộc tới từ các nước khác trong thời gian gần đây):
1. Người Tày, còn gọi là Thổ, Ngan, Phén, Thù, Lao, Pa Di cư trú ở các tỉnh Cao Bằng, Lạng Sơn, Hà Giang, Tuyên Quang, Bắc Giang, Thái Nguyên, Hoàng Liên Sơn – Lào Cai, Quảng Ninh, Hà Tây, Bắc Ninh (một số nhỏ di chuyển vào tỉnh Lâm Đồng, Trường Sơn, Tây Nguyên sinh sống từ vài thập niên qua.
2. Người Thái: còn gọi là Tày – Thái Trắng, Thái đen, Tày Mười, Tày Thanh, Hàng Tổng, Pu thay, Thổ Đà Bắc, cư ngụ chính ở các tỉnh Sơn La, Lai Châu, Điện Biên, Lào Cai, Hoà Bình và một số đi vào định cư ở Lâm Đồng.
3. Người Mường, còn gọi là Mol hay Mual, Moa, Mọi Bí, Ao Tá, cư ngụ các vùng tỉnh Hà Tây, Sơn La, Hoà Bình, Vĩnh Phúc, Lào Cai, Hoàng Liên Sơn, Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình và Thanh Hoá (Bắc trung bộ).
4. Người Nùng, còn gọi là Xuồng, Goang, Nùng An, Phàn Sình, Nùng Cháo, Nùng Lòi, Quý Rìn, Khèn Lài… sống ở các tỉnh miền cao Bắc bộ như Cao Bằng, Lạng Sơn, Bắc Giang, Thái Nguyên, Tuyên Quang, Hà Giang, Bắc Ninh, Hà Nội, Lào Cai, Quảng Ninh và một thiểu số vào định cư sinh sống tại Lâm Đồng và tp Hồ Chí Minh.
5. Người H’Mông (Mèo) còn gọi là Mán Trắng, Ná, Mẻo sống ở ngoại thành thủ đô, Tuyên Quang, Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Yên Bái, Cao Bằng, Lạng Sơn, Lào Cai và Nghệ An, Hà Tĩnh.
6. Người Dao, còn gọi là Mán, Trại Động, Xá, Dìu Miền (Mền), Sơn Dầu… sống ở các tỉnh ngoại thành Hà Nội, Tuyên Quang, Cao Bằng, Lạng Sơn, Bắc Giang, Thái Nguyên, Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Vĩnh Phúc, Hà Giang, Bắc Ninh, Lào Cai, Hoà Bình và Thanh Hoá (Bắc Trung Bộ).
7. Người Ngút Ngàn, còn gọi là Xín, Lê, Đản, Khánh Gia, sống ở các tỉnh Quảng Ninh, Cao Bằng, Lạng Sơn.
8. Người Sáng Chay, còn gọi là Cao Lạng, Mán Cao Lạng, Sán Chỉ… sống ở Bắc Giang, Thái Nguyên, Quảng Ninh, Hà Giang, Bắc Ninh, Cao Bằng, Lạng Sơn, Hà Nội, Tuyên Quang.
9. Người Sán Dìu, còn gọi là Mán quần cộc, sống ở các tỉnh Bắc Giang, Thái Nguyên, Vĩnh Phúc, Hà Giang, Bắc Ninh, Quảng Ninh, Hà Nội, Tuyên Quang.
10. Người Giáy, sống ở Lào Cai, Hà Nội, Tuyên Quang, Lai Châu và Điện Biên.
11. Người Khơ Mú, còn gọi là Xá Cẩu, Tày, nay sống ở Sơn La, Lai Châu, Điện Biên, Lào Cai và Nghệ An, Hà Tĩnh (Bắc Trung Bộ).
12. Người Kháng, còn gọi là Xá Khao, sống ở Lai Châu, Điện Biên, Sơn La.
13. Người Xinh, Mum còn gọi là Cuộc, sống ở Lao Châu, Điện Biên, Sơn La.
14. Người Hà Nhì sống ở Lai Châu, Điện Biên, Lào Cai.
15. Người Lào, sống ở Lai Châu, Điện Biên, Sơn La.
16. Người La Chí, sống ở Hà Nội (ngoại thành), Tuyên Quang.
17. Người Phù Lá, còn gọi là Phổ, sống ở vùng Lào Cai, Lai Châu, Điện Biên.
18. Người La Hủ, sống ở Lai Châu, Điện Biên.
19. Người Lự, sống ở Lai Châu, Điện Biên.
20. Người Lô Lô, sống ở Cao Bằng, Lạng Sơn, Hà Nội (ngoại thành), Tuyên Quang.
21. Người La Ha, sống ở Lai Châu, Điện Biên.
22. Người Mãn, sống ở Lai Châu, Điện Biên.
23. Người Tà Thẻn, còn gọi là Tống Sống ở Hà Nội, Tuyên Quang.
24. Người Cơ Lao, sống ở Hà Nội, Tuyên Quang.
25. Người Cống, sống ở Lai Châu, Điện Biên.
26. người Bố Y, sống ở Lào Cai, Hà Nội, Tuyên Quang.
27. Người Si La, sống ở Lai Châu, Điện Biên.
28. người Pu Péo, còn gọi là Pơ-en-ti-lô-lô, hay gọi tắt là Lô Lô sống ở Hà Tây, Tuyên Quang.
Sự phân loại căn cứ trên 3 tiêu chuẩn:
1. Đặc điểm về ngôn ngữ.
2. Đặc điểm về sinh hoạt.
3. Ý thức tự giác dân tộc.
Trong liệt kê của tổng cục Thống kê, những dân tộc cư ngụ trong khu vực Bắc bộ có dân số ghi nhận được là:
1. Nhóm 6 dân tộc có dân số từ 500.000 đến 1triệu ngừoi có người Tày, Thái, Mường và Nùng.
2. Nhóm 6 dân tộc có dân số từ 100.000 đến 500.000 người có dân tộc H”Mông, Dao, Giáy.
3. Nhóm 6 dân tộc có dân số từ 50.000 đến 100.000 ngừoi có người Sán Chay, Sán Dìu.
4. Nhóm 12 dân tộc có dân tộc từ 10.000 đến 50.000 người có Khơ Mú, Thổ.
5. Nhóm 16 dân tộc có dân số từ 1000 đến 10.000 ngừoi có Xinh, Mum, Hà Nhì, La Chí, Phù Lá, La Hủ, Lự, Lô Lô, Mãn, Tà Phèn, Cơ Lao.
6. Nhóm 7 dân tộc có dân số từ vài trăm đến 1000 ngừoi là người Cống, Bố Y, Si La, Pu Péo.
Nghiêm cứu sinh hoạt cộng đồng các dân tộc Việt Nam và văn hoá của các cộng đồng này là công việc không giới hạn, luon có những điều kinh ngạc mới lạ đến mức thích thú. Người làm khảo sát luôn bị lôi cuốn say mê, có cảm tưởng nước ta là một lãnh thổ kỳ diệu đã hợp chủng từ hàng ngàn năm qua, chẳng phải là mới đây chừng hai ba thế kỷ.
Trong tour du lịch, đi đó đây tìm hiểu cảnh sắc thiên nhiên ngoạn mục và kỳ diệu, cũng để biết thêm đời sống con người tiến triển đa dạng từ hàng mấy mươi thế kỷ qua ở vùng đất thiêng và cổ kính Bắc bộ, người ta mới cảm nhận được nhiều khám phá kỳ thú.
Giờ đây, chúng ta khởi hành từ thủ đô đi bốn hướng nẻo đất Việt miền Bắc mến yêu.
