Ngã ba Cò Nòi là giao điểm giữa đường số 13 từ Việt Bắc sang đường 41 (nay là đường số 6) từ khu 3 và khu 4 lên ở huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La, là đoạn đường xung yếu nhất trên tuyến vận tải tiếp tế cho mặt trận Điện Biên Phủ trong những năm 1950 – 1954 chống lại thực dân Pháp xâm lược.
Hàng ngày, máy bay địch bay sà thấp trên vùng đất này liên tục để phát hiện và nghi vấn về hoạt động của quân đội ta và báo ngay cho các loại máy bay phản lực Hencat, B.26, B.29 lập tức đến bắn phá, ném bon ác liệt ngày đêm, có ngày nơi đây bị đến 300 quả bom các loại dội xuống, có lúc quân địch ném cả bom nổ chậm, bom phá, bom napan, bom bươm bướm.
Thế trận ở ngã ba Cò Nòi quả là khốc liệt, trở thành túi bom đủ kiểu với sức mạnh vũ khí vượt trội của kẻ địch đối với phía ta.
Lúc này, ban chỉ huy mặt trận của ta đã bố trí năm đại đội, mỗi đội 200 quân sẵn sàng có mặt ngày đêm để bảo đảm mạch máu giao thông quân sự thông suốt. Các đơn vị trinh sát được bố trí trên những điểm cao để theo dõi các loại bom rơi. Các tổ phá bom theo sự chỉ dẫn trên bản đồ của các đơn vị trinh sát để rà phá bom nằm sâu dưới mặt đất hoặc đã lăn xuống vực sâu,…
Đối với loại bom bươm bướm gây nổ thì có đơn vị với các chiến sỹ ngồi trong hố cá nhân để dùng sào dài gạt ra xa. Số đơn vị khác thì không chậm trễ lấp hố bom san bằng nền đường. Đối với những chổ lầy lội, họ dùng đá hoặc dùng cây để chèn vưỡng chắc cho xe của ta chạy qua.
Đặc biệt trong những ngày thực dân Pháp bị thua ở mặt trận Điện Biên Phủ, máy bay địch càng ra sức đánh phá quyết liệt hòng hỗ trợ tích cực cho cứ điểm đang bị nguy khốn ở tỉnh Lai Châu. Về phía ta, tuy các đại đội thanh niên xung phong đã có những sáng kiến để giảm bớt sự hy sinh trong chiến đấu, song đã có hàng trăm đội viên đã bị bom địch giết hại.
Trong những năm cuối thế kỷ XX, tỉnh Sơn La đã xây dựng khu tưởng niệm các liệt sỹ thanh niên xung phong gồm có tượng đài bằng đá hoa cương và nhà lưu niệm theo kiểu nhà sàn dân tộc truyền thống. Ngã ba Cò Nòi ở huyện Mai Sơn của tỉnh Sơn La đã trở thành một di sản lịch sử văn hoá của đất nước.
Đăng bởi: du lịch việt
