Đền Đuổm là ngôi đền uy nghi thờ phụng người anh hùng Dương Tự Minh. Ngôi đền nằm cách tp Thái Nguyên 24km, cạnh quốc lộ 3, tựa lưng vào dãy núi trùng điệp, hùng vĩ. Quanh năm được người dân, du khách du lịch Thái Nguyên hương khói thờ phụng.
Đền nằm ở chân một ngọn núi có tên gọi là Đuổm, thuộc xã Động Hạt, huyện Phú Lương, được xây từ thời nhà Lý, nơi đây thờ Dương phò mã Dương Tự Minh và hai người vợ là Diên Bình công chúa và Thiều Dung công chúc. Quần thể di tích này gồm 3 đền: Thượng, Trung, Hạ.
Quần thể di tích nằm trong một vùng có cảnh quan đẹp. Ba chỏm núi ở giữa cánh đồng giống như những cánh nhạn bay, bổi bật giữa mây trời và hiên ngang trên thảm thảo mộc xanh rì. Núi có tên Hán văn là Điểm Sơn. Phía trước đền là dãy núi trùng điệp. Nơi đây, phò mã Dương Tự Minh qua đời lúc về già.
Khi đi trên quốc lộ 3 qua huyện Phú Lương, du khách rất thấy được đền Đuổm. Ngôi đền cổ kính, rêu xanh bao phủ dưới chân núi đá và là địa điểm du lịch tâm linh với nhiều du khách. Khi lần đầu thấy ngôi đền du khách sẽ cảm nhận được vẻ đẹp cổ kính và phong cảnh kiến trúc cực đẹp.
Vị tướng Dương Tự Minh sống tại thời nhà Lý, người có công lao to lớn trong việc giành lại đất đai rộng lớn từ tay giặc Tống, và giữ gìn biên cương Đại Việt. Ngoài ra ông còn có công khai khẩu điền địa, phát triển kinh tế, gìn giữ mối đoàn kết dân tộc với công lao này được vua Lý sắc phong “Uy viễn đôn Cao Sơn Quảng độ chi thần” và được vua Lý gả hai công chúa.
Để tưởng nhớ đến ông, khi ông mất người dân đã tôn ông là thần. Ngôi đền Đuổm được xây dựng lúc ông về già. Ngôi đền có địa thế uy nghi xung quanh là 3 dãy núi giữa cánh đồng khá huyền bí.
Khi du khách thăm quan đền sẽ thấy đền được xây ở phần lõm của ngọn núi phía trước như được dãy núi che chở vĩnh cửu. Phía trước là cánh đồng xanh bát ngát, cạnh đó là dòng sông uốn lượn chảy qua. Nhìn xa xa là đồi cọ, đồi chè bát ngát ẩn hiện dưới bản trù phú của dân tộc Tày.
Đền được tu sửa nhiều lần nhưng vẫn giữ được vẻ đẹp cổ kính, uy nghi. Đền ẩn mình trong màu xanh của cây lá và rêu xanh.Từ những bậc thầm dẫn vào đền, những mái cong, bức tường cũ phủ màu. Khung cảnh đền khiến thu hút du khách thăm quan muốn dừng chân, nán lại thời gian, trước khi trở lại với thế giới ồn ào bên ngoài.
Nếu bạn yêu thích sự sôi động độc đáo của lễ hội đền Đuổm có thể ghé nơi đây từ mùng 6 – 8 tháng giêng. Lễ hội được tổ chức một cách long trọng để tưởng nhớ công lao của tướng Dương Tự Minh và cầu mùa màng tốt tươi. Đây là một lễ hội đặc sắc và là truyền thống của dân tộc địa phương.
