Đền Đô còn được gọi bằng nhiều tên gọi khác nhau như đền Bát Đế, đền Cổ Pháp. Nơi đây thờ phụng 8 vị vua nhà lý. Đến đây du khách không chỉ được tìm hiểu về lịch sử, văn hoá của dân tộc mà còn là địa điểm du lịch Bắc Ninh hấp dẫn.
Lịch Sử Hình Thành Đền Đô.
Đền Đô được xây dựng vào năm 1030, trên một khuôn viên rộng phía đông nam Hương Cổ Pháp, Châu Cổ Pháp nay thuộc làng Đình Bảng, xã Đình Bảng, thị xã Từ Sơn. Nơi đây hiện vẫn còn lưu giữ nhiều cổ vật quý, tư liệu lịch sử quan trọng, trong đó có tấm văn bia của trạng nguyên Phùng Khắc Khoan đã khắc năm 1602.
Theo Thiền Sư Lý Vạn Hạn ghi chép lại nơi đây hội tụ của thiên ký, nơi có 8 đầu rồng chầu về. Trước đây trước đền có khu rừng Báng, nơi có dòng Tiêu Tương uốn khúc chảy qua.
Khi nhà vua Lý Công Uất về trời (1028), vua Lý Thái Tông kế vị, ông cho sửa sang lại ngôi nhà xưa và chọn làm nơi thờ tự vua cha kể từ lúc này đền Đô trở thành nơi thờ phụng các vị vua nhà Lý sau khi mất. Đền được xây trong một nền đất rộng 31.000m2, bao gồm 21 công trình lớn nhỏ được phân làm khu nội thành, ngoại thành và trung tâm là đền thờ chính.
Kiến Trúc Đền Đô.
Công trình đền Đô nội thất bên trong gồm: nhà Hậu Cung nơi để đặt ngai vàng và bài vị 8 vua nhà Lý ( Lý Thái Tổ, Lý Thái Tông, Lý Thánh Tông, Lý Thần Tông, Lý Anh Tông, Lý Cao Tông và Lý Huệ Tông). Tại nhà chuyền Bồng được xây theo kiến trúc diêm tám mái, đầu dao uống cong mềm mại. Cạnh đó là nhà bia, nhà để ngựa, nơi để kiệu… Tất cả đều được bậc thầy điêu khắc chạm trỗ tinh xảo.
Trải qua hàng trăm năm dưới nhiều biến động của lịch sử, mưa gió, đền được trùng tu nhiều lần nhưng vẫn giữ được dáng vẻ cổ kính uy nghiêm và giá trị lịch sử văn hoá vốn có. Đền Đô có sở hữu kiến trúc cung đình dân gian đặc sắc cảnh thể cảnh trí hữu tình hài hoà với thiên nhiên. Là một công trình kiến trúc nghệ thuật tiêu biểu cho ngành nghề chạm khắc đá, gỗ, tạc tượng tinh xảo, công phu thời Lý nói riêng và Việt Nam nói chung.
Lễ Hội Đền Đô.
Hàng năm tại phường Đình Bảng, thị xã Từ Sơn thường tổ chức lễ hội long trọng trong ngày 14, 15 và 16 tháng 3 Âm lịch để kỷ niệm ngày vua Lý Công Uẩn ban chiếu dời đô và ngày lễ này từ lâu đã trở thành phong tục tập quán của người dân địa phương để tỏ lòng thành kính với bậc vua đời nhà Lý
Trước khi khai hội có lễ rước kiệu trang trọng từ chùa Dâu về đền, thể hiện lòng hiếu thảo của các vua nhà Lý đối với tổ mẫu và các vị thành hoàng trong lễ hội có nhiều trò chơi dân gian đặc sắc. Có dịp đến với vùng đất Kinh Bắc bạn có thể trải nghiệm lễ hội này nhé.
