Triều đình nhà Trần sai Đoàn Nhữ Hài vào đất Thuận Hoá để đặt định hành chính. Đoàn Nhữ Hài là quan văn, vì chủ quan bị loạn thổ dân Nam Lào nổi lên giết chết. Triều đình sai tường quân Hồ Hồng dẫn 2000 quân vào Thuận Hoá lập lại an ninh trật tự. Cùng theo đoàn quân còn có nhiều người dân thuộc các tộc họ Hồ, Trần, Đoàn, Lê, Trương, Nguyễn vào vùng đất mới sinh cư lập nghiệp. Tướng quân Hồ Hồng lấy vợ là người sinh trưởng tại đất Thuận Hoá, về sau lập ra một chi nhánh họ Hồ, nổi tiếng tại vùng Thừa Thiên – Huế là dòng Hồ Đắc (một dòng thư hương nổi danh từ hơn 500 năm qua).
Tướng quân Hồ Hồng trở thành vị tướng đầu tiên tiến về phương Nam bình định vùng đất mới. Đến năm 1472, vua Lê Thánh Tông thân chinh, nới rộng bờ cõi về phía Nam vượt qua dãi núi Hải Vân, lập thành dinh Quảng Nam, tức là vùng Quảng Nam – Quảng Ngãi bây giờ. Trước đó khoảng 30 năm, đã có người Việt vào sinh sống ở vùng đất này, thuộc nhiều nhánh tộc họ khác nhau. Tiêu biểu nhất là dòng họ Nguyễn Phi. Theo tộc phả và từ đường tộc họ này ở huyện Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam, tổ của tộc họ này là Nguyễn Phi Tu, con út của Nguyễn Phi Khanh và là em út của danh nhân Ức Trai Nguyễn Trãi.
Vào năm 1442, vụ án Lệ Chi Viên xảy ra, Nguyễn Trãi bị xử tru di tam tộc, rất oan ức. Một số thân nhân của Nguyễn Trãi đào thoát được, trong đó có Nguyễn Phi Tu đã cùng con trai kịp vượt thoát qua Hải Vân quan vào lánh nạn ở đất Chiêm (dòng họ này về sau phát triển ở vùng đất Quảng, ngày nay hậu duệ của dòng họ này đến trên ngàn hộ gia đình sống thịnh vượng ở thành phố Hồ Chí Minh, có từ đường mới xây dựng vào những năm cuối cùng của thế kỷ 20, tại đường Địa Đạo, quận Bình Thạnh).
Cuộc Nam tiến của các tộc họ Việt vào phương Nam tiếp theo trở nên thực tế, được ghi vào sử sách kể từ khi Nguyễn Hoàng kéo quân vào cửa Ái Tử tìm nơi cát cứ lâu dài và lập thành triều chúa Nguyễn. Các tộc họ tiêu biểu trong giai đoạn này là Tống (những cư dân sống dưới chân núi Tống – Tống Sơn – Thanh Hoá) lấy tên núi làm họ, không phải họ Tống Trung Hoa và Trương (hai họ Tống, Trương theo Nguyễn Hoàng khởi đầu là Tống Văn và Trương Văn, về sau chia làm 2 nhánh, Tống Viết là Tống Phước, Trương viết là Trương Phước, có khá nhiều người nổi tiếng trong lịch sử qua các triều chúa Nguyễn và cũng là những họ phối kết với chúa Nguyễn Phước suốt thời gian dài khoảng trên 2 thế kỷ).
Vùng đất Nha Trang được hình thành vào năm Quý Tỵ 1653. 34 năm sau, năm đinh Sửu 1967, đất Bình Thuận được đặt định do Thống Suất, Chưởng Cơ Lễ Thành Hầu Nguyễn Hữu Cảnh, một hậu duệ dòng tướng của ức trai Nguyễn Trãi. Năm sau, Mậu Dần 1698, Lễ Thành Hầu Nguyễn Hữu Cảnh kéo quân tiến vào hợp thức hoá vùng đất Đồng Nai, Nam bộ bây giờ, vốn cũng đã được nhiều lưu dân miền ngoài (xứ Quảng) vào khai hoang lập ấp, vỡ đất canh tác từ nhiều chục năm trước (vào khoảng cuối thế kỷ 16 – đầu thế kỷ 17).
Đăng bởi: du lịch việt
