Chùa Đọi Sơn được xây dựng trên đỉnh núi Đọi thuộc xã Đọi Sơn, huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam. Nói Đọi cao gần 80m cách sông Châu 500m về phía đông và cách thị xã Phủ Lý trên 10km theo hướng đông bắc. Núi Đọi gồm đất lẫn đá có ba ngọn, hai ngọn bên cạnh đều nhô ra thành hai cánh tay, còn ngọn giữa thì thấp hơn hình thành một cái án.
Trên sườn núi cây cối bồn mùa tươi tốt là nơi quần tụ của nhiều loài chim như chào mào, sáo sậu, chích choè,..vv..
Đường lên chùa đi theo sườn núi phía nam với những bậc đá quanh co và tháp chùa được xây dựng từ năm 1054, chùa Đọi là một ngôi chùa cổ lâu đời từ thời nhà Lý. Đến năm 118 – 1121, tháp Sùng Thiện Diên Linh được xây thêm làm cho quy mô của chùa Đọi bề thế thêm trên diện tích rộng hơn một mẫu. Toàn bộ kiến trúc của chùa sau khi có tháp nổi rõ sự công phu. Tháp gồm mười ba tầng có bốn mươi cửa thông gió.
Loại tháp vuông có bốn mặt và cửa vách đều được chạm rồng và trên các xà của tháp đều có treo chuông đồng và loại chông nhỏ khi có gió thổi va vào nhau tạo thành những âm thanh rõ êm dịu. Ngay tại chân tháp có tám vị tướng đứng chống kiếm uy nghiêm ở bốn cửa và ở trên nóc vút cao có tượng Tiên Khánh bưng mâm hứng móc ngọc cho bầu trời tạnh ráo.
Ở những bộ phận khác của công trình, có những tượng chim thần đầu người mình chim và những viên gạch ghé tường cũng được trang trí hình vũ nữ đang múa.
Đầu thế kỷ XV quân giặc Minh sang xâm lược Việt Nam, chùa Đọi đã bị phá huỷ và tháp cũng bị đánh sập. Đến năm 1591, nhân dân xã Đọi Sơn dựng lại bia, bắc lại xà nhà, sửa chữa những bờ tường bị hỏng,..vvv. Năm tự Đức thứ 3 (1860), thượng điện, nhà tiền đường, nhà tổ, gác chuông,…vv mới được tôn tạo đầy đủ. Đến năm 1864, chùa lại được sửa tiếp, tượng Di Lặc, Khánh đồng được đúc.
Đến đời sư tổ thứ 5 là Thích Chiếu Thường chủ trì việc xây dựng lại hoàn chỉnh 125 gian và đục khánh đá, chùa Đọi từ đó trở thành trường Bắc Kỳ Phật giáo. Trong số 125 gian của chùa Đọi Sơn được xây dựng theo kiểu nội công ngoại quốc thì hai bên chùa là 128 gian hành lang thờ thật bát La Hán.
Ở ngõ vào là hai dãy nhà đắp cảnh thập điện, đến nhà tổ, nhà khác, phòng tăng ni,..vv.. ở tiền đường và thường điện có nhiều tượng phật được lưu giữ. Năm 1947, trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, chùa Đọi bị phá đổ trong 10 năm ròng và các sư đều phải tản cư đến những vùng khác. Năm 1957, các sư, tín đồ phật giáo và nhân dân trong vùng đã tôn tạo lại di tích lịch sử văn hoá này và hiện còn lưu giữ được một số di vật từ thừoi nhà Lý, trong đó có tấm bia đá “Đại Việt quốc dương gia đệ tứ đế Sùng Thiện Diên Linh” được khắc năm 1121.
Tấm bia cao 2,88m, bề cao 1,40m và quanh chân bia có chạm sóng nước tượng trưng biển ca, giữa các lớp sóng trên là tấm bia đá do bốn con rồng nâng lên một cách trịnh trọng.
Đăng bởi: du lịch việt
